ISG FFM Bestand S1-1002 Nr. 1

  • Drucken
  • Verlinken
  • Versenden
  • Verbessern

Beschreibung: Urkunde

Identifikation (Urkunde)

Datierung 

10.06.1227 - 18.04.1287

Alte Archivsignatur 

--

Vermerke (Urkunde)

(Voll-) Regest 

Die Richter des Mainzer geistlichen Gerichts vidimieren die inserierte Urkunde Papst Gregors IX. vom <10. Juni> 1227. Insert: Papst Gregor IX. bestätigt die Gründung des Magdalenenordens und verleiht ihm zahlreiche Privilegien.
(1) Iudices s(an)c(t)e Magunti(ne) sedis ad uniuerso(rum) noticiam cupimus p(er)uenire, q(uo)d anno D(omi)ni mo cc lxxx viio, iiiixo k(a)l(endas) Maii, litt(er)as d(omi)ni pape Gregorii noni sub uera bolla non cancellatas, non abolitas nec i(n) aliq(ua) p(ar)te uiciatas uidim(us) in hec u(er)ba:
(2) Gregorius ep(is)c(opus) seruus seru(orum) dei dilectis in Chr(ist)o filiabus, priorisse beate Marie Magdalene in Alemania eiusq(ue) sororib(us) penitentib(us) tam p(re)sentib(us) quam futuris regularem uitam professis, in p(er)p(etuu)m. Religio-
(3) sam uitam eligentib(us) ap(osto)licum conuenit adesse presidum, ne forte cuiuslib(et) temeritatis incursus aut eas a p(ro)posito reuocet aut robur, quod absit, sacre religionis infringat. Ea p(ro)pt(er), dilecte in Chr(ist)o filie, u(est)ris iustis postulationib(us) clem(en)-
(4) ter annuimus (et) p(re)fatu(m) monasteriu(m) S(an)c(t)e Marie Magdalene, in quo diuino estis mancipate obsequio, sub beati Petri (et) n(ost)ra protectione suscipimus (et) p(re)sentis scripti priuilegio co(m)munimus. In primis siquidem statuentes, ut ordo monas-
(5) ticus, qui s(e)c(un)d(u)m Deum (et) beati Benedicti regulam atq(ue) institutionem Cistercien(sium) fr(atru)m in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporib(us) inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascu(m)q(ue) possessiones, quecu(m)q(ue) bona idem
(6) monasteriu(m) impresentia(rum) iuste ac canonice possidet aut in fut(uru)m concessione pontificu(m), largitione regum u(e)l principum, oblatione fidelium seu aliis iustis modis prestante D(omi)no pot(er)it adipisci, firma uobis (et) hiis, que uobis successerint, illibata (7) p(er)maneant. In quib(us) hec p(ro)priis duximus exprimenda uocabulis: locum ip(su)m, in quo p(re)fatum monasteriu(m) situm est, cu(m) omnib(us) p(er)tinentiis suis, cu(m) pratis, uineis, terris, nemorib(us), usuagiis et pascuis, in bosco (et) plano, in aquis (et) molandinis,
(8) in uiis (et) semitis (et) om(n)ib(us) aliis libertatib(us) (et) immunitatib(us) suis. Sane labo(rum) u(est)ro(rum), quos de possessionib(us) habitis ((sic statt habetis!)) ante concilium generale aut eciam noualium, que p(ro)priis manib(us) aut sumptib(us) colitis, siue de ortis (et) uirgultis (et) piscat(i)o(n)ib(us)
(9) u(est)ris uel de nutrimentis animaliu(m) u(est)ro(rum) nullus a uobis decimas exigere u(e)l extorquere presumat. Ad hec liceat uobis p(er)sonas liberas absolutas a seculo fugientes ad conu(er)sione(m) recip(er)e (et) eas absq(ue) contradictione aliqua retin(er)e. Prohibemus
(10) insup(er), ut nulli soro(rum) u(est)ra(rum) post factam in monasterio u(est)ro professionem fas sit sine priorisse sue licentia de eodem loco discedere, discedentem uero absq(ue) co(m)muniu(m) litt(er)a(rum) u(estr)a(rum) cautione nullus audeat retinere, illud districtius inhibentes, (11) ne terras seu quodlibet beneficium eccl(es)ie u(est)re collatum licet alicui p(er)sonalit(er) dari siue alio modo alienari absq(ue) consensu tocius cap(itu)li uel maioris (et) sanioris partis ip(s)ius. Si que uero donationes uel alienationes alit(er), quam dictum est,
(12) facte fuerint, eas irritas esse censemus. Insup(er) auctoritate ap(osto)lica inhibemus, ne ullus ep(iscopu)s uel quelibet alia p(er)sona ad sinodos uel conuentus forenses uos ire uel iudicio seculari de u(est)ra p(ro)pria substantia uel possessionib(us) u(est)ris subiacere
(13) compellat, nec ad domos u(est)ras c(aus)a ordines celebrandi uenire p(re)sumat nec priorisse u(est)re regulare(m) electione(m) impediat aut de instituenda aut remouenda ea, que pro temp(or)e fu(er)it, contra statuta Cistercien(sis) ordinis se aliquatenus intromittat.
(14) Pro consecrationib(us) quoq(ue) altariu(m) uel eccl(esi)a(rum) uel quolibet eccl(es)iastico sacramento nullus a uobis sub obtentu consuetudinis uel alio modo quicqua(m) audeat extorquere, sed hec om(n)ia gratis uobis ep(iscopu)s diocesianus impendat. Alioquin liceat
(15) uobis quemcu(m)q(ue) malueritis catholicum adire antistitem gr(ati)am (et) co(m)munione(m) ap(osto)lice sedis habente(m), qui n(ost)ra fretus auctoritate uobis quod postulatur impendat. Q(uo)d si sedes diocesiani ep(iscop)i forte uacau(er)it, interi(m) om(n)ia eccl(esiast)ica sacramenta
(16) a uicinis ep(iscop)is accip(er)e libere (et) absq(ue) contradictone possitis, sic tamen, ut ex hoc in posteru(m) p(ro)priis ep(iscop)is nullu(m) p(re)iudiciu(m) g(e)ne(re)tur. Quia uero interdum p(ro)prioru(m) ep(iscop)orum copiam no(n) habetis, si quem ep(iscopu)m romane sedis, ut dixim(us) gr(ati)am et co(m)munio-
(17) nem habentem (et) de quo plena(m) noticiam habeatis, p(er) uos transire contigerit, ab b(e)n(e)dictiones uasorum (et) uestium, consecrationes altariu(m), ordines monialium auctoritate ap(osto)lice sedis recip(er)e ualeatis. Porro si ep(iscop)i uel alii ecc(lesi)aru(m)
(18) rectores i(n) monasteriu(m) u(est)r(u)m uel p(er)sonas inibi constitutas suspensionis, exco(m)municationis uel interdicti s(e)n(tenti)am promulgaueri(n)t, siue etiam in mercennarios u(est)ros pro eo, quod decimas, sicut dictum est, non p(er)soluitis, siue aliqua occasio-
(19) ne eo(rum), que ab ap(osto)lica benignitate uobis indulta sunt, seu benefactores u(est)ros pro eo, quod aliqua uobis b(e)n(e)ficia uel obsequia ex caritate p(re)stiterint uel ad laborandu(m) adiuuerint in illis dieb(us), in quib(us) uos laboratis (et) alii feriant(ur),
(20) eandem s(e)n(tenti)am protulerint, ip(s)am tamqua(m) contra sedis a(posto)lice indulta prolatam duximus irritandam nec littere ille firmitate(m) habeant, quas tacito no(m)i(n)e Cistercien(sis) ordinis (et) contra tenorem ap(osto)lico(rum) priuilegioru(m) constiterit (21) impetrari. Preterea cu(m) co(m)mune interdictum terre fu(er)it, liceat uobis nichilominus in u(est)ro monasterio exclusis exco(mmun)icatis (et) interdictis diuina officia celebrare. Paci quoq(ue) (et) tranquillitati u(est)re paterna inposteru(m) sollicitudine pro-
(22) uidere uolentes auctoritate ap(osto)lica prohibemus, ut infra clausuras locoru(m) seu grangiaru(m) u(est)ra(rum) nullus rapina(m) seu furtu(m) facere, igne(m) appone(re), sanguine(m) funde(re), homine(m) temere cap(er)e uel interficere seu uiolentia(m) audeat excercere ((sic statt exercere!)). Pre-
(23) terea omnes libertates (et) immunitates a p(re)decessorib(us) nostris Romanis pontificib(us) ordini u(est)ro concessas necno(n) libertates (et) exceptiones seculariu(m) actionu(m) a regib(us) (et) principib(us) uel aliis fidelib(us) rationabilit(er) uobis indultas auctoritate ap(osto)lica
(24) confirmamus (et) presentis scripti priuilegio co(m)munimus. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominu(m) liceat p(re)fatu(m) monasteriu(m) temere p(er)turbare aut eius possessiones auferre uel ablatas retinere, minuere seu quib(us)libet uexationibus
(25) fatigare, sed ea om(n)ia integra conseruentur eo(rum), pro quo(rum) gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usib(us) omnimodis profut(ur)a salua sedis ap(osto)lice auctoritate. Si qua igitur infuturu(m) ecc(lesi)astica secularisue p(er)sona hanc n(ost)re
(26) constitutionis pagin(a)m sciens contra eam temere uenire te(m)ptau(er)it, se(cun)do tercioue co(m)monita, nisi reatu(m) suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisq(ue) sui careat dignitate reamque se diuino iudicio existere de perpetrata iniquita-
(27) te cognoscat (et) a Sacratissimo Corpore (et) Sanguine Dei (et) D(omi)ni Redemptoris n(ost)ri Ih(es)u Chr(ist)i alienata fiat atq(ue) in extremo ex anime ((sic statt examine!)) districte subiaceat ultioni. Cunctis aut(em) eide(m) loco sua iura seruantib(us) sit pax D(omi)ni n(ost)ri Ih(es)u Chr(ist)i, quatinus
(28) et hic fructum bone actionis percipiant (et) apud districtum iudicem premia pacis eterne inueniant. Amen. AMEN.

((Datum fehlt)) ((Rota)) ((Benevalete))

((Kolumne 2:))
(29) Ego Gregorius catholice eccl(es)ie ep(iscopu)s.
(30) + Ego Pelagius Alban(ensis) ep(iscopu)s.
(31) + Ego Conradus Portuen(sis) (et) S(an)c(t)e Rufine ep(iscopu)s.
(32) + Ego Guido Prenestinus ep(iscopu)s.

((Kolumne 1:))
(29)
(30) + Ego Steph(anu)s basilice Duodecim Ap(osto)lo(rum) p(res)b(ite)r card(inalis).
(31) + Ego Thomas t(i)t(uli) S(an)c(t)e Sabin(e) p(res)b(ite)r card(inalis).
(32) + Ego Ioh(ann)es t(i)t(uli) S(an)c(t)e Praxed(is) p(res)b(ite)r cardin(alis).

((Kolumne 3:))
(29)
(30) Ego Oct(auianus) S(an)c(t)o(rum) Sergii et Bachi dyac(onus) card(inalis).
(31) Ego Rainerius S(an)c(t)e Marie in Cosmidin diac(onus) card(inalis).
(32) Ego Steph(anu)s S(an)c(t)i Adriani dyaconus card(inalis).

(33) In cuius rei testimonium sigillum n(ost)r(u)m presentibus duximus apprehendum. Datum anno (et) die prenotatis.

Rückvermerk 

Ältester Rückvermerk: 1227. dis ist vil friheit von den bebesten unsers ordens vnder dem vidimus der richter von Mencze.

Siegler 

S.: fehlt (rot-gelbe Seidenschnur erhalten).

Formalbeschreibung 

Ausfertigung

Deskriptoren 

Personen: Gregor IX., Papst;

Sachbegriffe: Vidimus;

Körperschaften: Geistliches Gericht Mainz; Magdalenerorden;

Informationen / Notizen

Zusatzinformationen 

Nicht bei BL !!! Nicht erwähnt bei Friedrich Bothe, Geschichte des St. Katharinen- und Weißfrauenstifts zu Frankfurt am Main, Frankfurt 1950 (hier S. 8: „Das Kloster muß 1228 oder vielleicht schon 1227, als die ersten Magdalenenklöster in Deutschland entstanden, gegründet worden sein“). Bei Potthast Nr. 7928 nur das Exemplar für Würzburg (unter dem Datum 1227 Juni 10) (offenbar identisch mit der vorliegenden Urkunde, bei der der Hinweis auf Würzburg einfach weggelassen wurde). Vgl. den Art. „Magdalenerinnen“ im LexMA von Kaspar Elm (Bd. VI, Sp. 71): Orden 1227 von Papst Gregor IX bestätigt. Vgl. H. Grotefend, Die büssenden Schwestern der heiligen Maria Magdalena in Deutschland (Mittheilungen des Vereins für Geschichte und Alterthumskunde in Frankfurt a.M., Bd. VI, S. 301-316) nennt zahlreiche Transsumpte und Abschriften dieser Urkunde, nicht aber dieses Frankfurter Exemplar. Druck: Chronicon montis Francorum Goslariae, p. 110; Auszüge: Regesta Boica II, 165 u.a. [ein moderner Druck existiert also offenbar nicht!] Papst Gregor IX. (Ugolinus Senensis), amtierte von 1227-1241.

Beschreibstoff: Pergament.

Repräsentationen

Aktion Typ Bezeichnung Zugang Info
Detailseite Original Urkunde